رعایت بهداشت و نظافت در جامعه از زمان‌های گذشته دارای اهمیت زیادی بوده و هست. در سال‌های اخیر نیز با شیوع بیماری کووید 19، اهمیت این مساله چندین برابر شد. در فعالیت‌های روزمره استفاده از ژل و محلول ضدعفونی کننده، می‌تواند تاثیر بسیار زیادی در جلوگیری از انتقال بیماری‌ها داشته باشد. مواد ضدعفونی کننده به خاطر کاربردهای مختلفی که دارند، در انواع مختلفی از جمله محلول ضدعفونی کننده دست، ژل ضدعفونی کننده دست،  محلول ضدعفونی کننده سطوح و محلول ضدعفونی کننده ابزار در بازار وجود دارند.

استفاده از محلول‌ها و ژل‌های ضدعفونی کننده برای ضدعفونی کردن دست، سطوح و ابزارها برای جلوگیری از شیوع ویروس کرونا و سایر بیماری‌ها یک امر مهم و ضروری است. به خصوص در شرایطی که به آب و صابون دسترسی ندارید، وجود محلول ضدعفونی کننده می‌تواند شما را از بیماری‌ها حفظ کند. در ادامه قصد داریم بیشتر با ژل و محلول‌های ضدعفونی کننده آشنا شویم.

آشنایی با انواع ضدعفونی کننده‌های دست

در حالت کلی موادی که برای ضدعفونی دست مورد استفاده می‌گیرند، به دو صورت هستند.

• انواع ضدعفونی کننده دست بر پایه الکل
• انواع ضدعفونی کنند دست غیرالکلی

ضدعفونی کننده‌های دست به خاطر کاربرد فراوانی که دارند، به صورت‌های ژل، محلول، اسپری و دستمال در بازار موجود هستند.

محلول ضدعفونی کننده دست

استفاده از محلول ضدعفونی کننده به شما این امکان را می‌دهد تا به راحتی و بدون نیاز به آبکشی، ویروس‌های سطح پوست را از بین ببرید. محلول‌هایی که در آن‌ها از الکل استفاده شده، قدرت بیشتری در از بین بردن میکروب‌ها و ویروس‌ها دارند. این محلول‌ها حاوی اتانول بوده و جزو رایج‌ترین و پراستفاده‌ترین محصولات ضدعفونی کننده دست به شمار می‌روند.

این محلول‌ها برای ضدعفونی کردن دست‌ها در کارهای روزمرگی و یا در بیمارستان و بعد از عمل جراحی مورد استفاده قرار می‌گیرند. محلول ضدعفونی کننده دست با درصدهای مختلفی از اتانول در بازار موجود بوده و می‌توانید از فروشگاه‌های معتبر لوازم پزشکی آن را تهیه کنید.

محلول‌های ضدعفونی کننده دست غیر الکلی هم وجود دارند، اما نسبت به محلول‌های الکلی که دارای 60 الی 95 درصد اتانول هستند، قدرت کمتری در از بین بردن ویروس‌ها دارند. استفاده از این محلول معمولا برای کسانی مناسب است که به محلول‌های ضدعفونی کننده الکلی حساسیت دارند. برای تهیه این نوع ضدعفونی کننده‌ها از موادی مثل بنزالکونیوم کلراید و تریکلوزان استفاده می‌کنند. همچنین این محلول‌ها اشتعال‌زا نبوده و به پوست دست نیز آسیب کمتری وارد می‌کنند.

در محلول ضدعفونی کننده دست از نرم کننده‌هایی مثل گلیسیرین و آلوئه ورا استفاده می‌کنند تا از خشکی پوست جلوگیری کرده و به آبرسانی پوست کمک کند. نکته دیگری که در رابطه با محلول ضدعفونی کننده دست وجود دارد، می‌توان به تاثیر آنی آن اشاره کرد. یعنی بعد از استفاده از این محصول، بلافاصله میکروب‌ها از بین رفته و تا مدت زیادی دست شما پاکیزه می‌ماند.

برای استفاده از این محصول کافی است مقدار کافی از آن را به مدت 20 ثانیه به دست‌ها بمالید، طوری که تمام سطح پوست را در بر گیرد. بعد از آن نیز بگذارید دستتان کاملا خشک شود.

ژل ضد عفونی کننده دست

نزدیک به 50 سال است که از ژل برای ضدعفونی دست استفاده می‌شود و با گذشت زمان تنوع این ضدعفونی کننده‌ها در بازار زیاد شده است. به خصوص بعد از شیوع ویروس کرونا تنوع آن خیلی بیشتر شده و ترکیبات آن نیز تغییر کرده است.

در اکثر ژل‌های ضدعفونی از 70 درصد اتانول به همراه پلی اکریلیک اسید، روغن‌های گیاهی نرم کننده و مواد معطر و رایحه‌های جذاب استفاده می‌کنند.

از آنجایی که در ژل ضدعفونی کننده دست از رایحه‌ها و مواد نرم کننده استفاده شده، حتی اگر بر پایه الکل نیز باشند، از خشکی پوست جلوگیری کرده و بوی تند الکل را ندارند. همچنین بعد از استفاده از این محصول لازم نیست دست‌های خود را بشویید.

محلول ضدعفونی کننده سطوح

رعایت نظافت و ضدعفونی کردن سطوح نیز می‌تواند از گسترش بسیاری از بیماری‌ها جلوگیری کند. گاهی وقت‌ها شستن ساده سطوح با مواد شوینده معمولی نمی‌تواند به خوبی ویروس‌ها و باکتری‌ها را از بین ببرد. به همین خاطر مکان‌هایی که بیشتر در معرض آلودگی قرار دارند را با محلول ضدعفونی کننده سطوح میکروب‌زدایی می‌کنند.

از این نوع محلول ضدعفونی کننده می‌توانید برای موارد زیر استفاده کنید.

1. برای ضدعفونی کردن سطوح صنعتی نظیر کف و دیواره کارخانه‌ها و کارگاه‌ها، بالابرها و خطوط تولید مواد غذایی.
2. ضدعفونی کردن سطوح بیمارستانی مثل تخت‌ها، اتاق عمل، سرویس‌های بهداشتی و تجهیزات پزشکی.
3. ضدعفونی کردن سطوح خانگی نظیر سطل زباله، توالت، وان، دستگیره درها و پنجره‌ها و مبلمان.
4. ضدعفونی کردن سطوحی مثل صفحه کلید رایانه‌ها، تلفن، صندلی‌ها و کلیدهای برق در مدارس و اداره‌جات.

البته دقت داشته باشید که با توجه به کاربردهای مختلفی که محلول ضدعفونی کننده سطوح دارد، در انواع مختلفی تولید می‌شوند؛ بنابراین لازم است قبل از خرید با توجه به استفاده آن، نوع مناسب را خریداری نمایید.

• ضدعفونی کننده سطوح با الکل 70 درصد: این محلول از اتانول و ایزوپروپیل درست شده و برای ضدعفونی سطوح مدرسه، اداره و یا برای ضدعفونی دست مناسب بوده و برای سطوح بیمارستانی مناسب نیست.
• محلول سفید کننده: در این محلول از ترکیبات کلر استفاده شده و به دلیل کم هزینه و در دسترس بودن، برای تمامی سطوح کاربرد دارد.
• محلول ضدعفونی کننده گلوتارآلدئید: این محلول بسیار قوی بوده و از آن می‌توان برای ضدعفونی سطوحی همچون پلاستیک و فولاد ضدزنگ استفاده کرد.
• محلول پراکسید: این نوع محلول یک ماده ضدعفونی کننده بیمارستانی محسوب می‌شود. از این نوع علاوه بر بیمارستان برای ضدعفونی سایر سطوح نیز می‌توان استفاده کرد.
• محلول یدوفورها: این نوع از محلول ضدعفونی سطوح می‌تواند طیف وسیعی از باکتری‌ها و ویروس‌ها را از بین ببرد. از محلول یدوفورها می‌توان برای ضدعفونی تجهیزات پزشکی نیمه بحرانی استفاده کرد.

محلول ضدعفونی کننده ابزار

محلول ضدعفونی کننده ابزار برای ضدعفونی ابزار پزشکی، ابزار دندانپزشکی، تجهیزات آزمایشگاهی و ابزارهای جراحی استفاده می‌شود. از آنجایی که این نوع تجهیزات همواره در معرض آلودگی قرار دارند، استفاده از این نوع محلول ضرورت داشته و باعث می‌شود که از از انتقال عفونت و سایر بیماری‌ها جلوگیری شود. این نوع محلول قادر است طیف وسیعی از میکروب‌ها و ویروس‌ها را از بین ببرد.

محلول‌های ضدعفونی کننده ابزار فقط برای تجهیزات مورد استفاده قرار می‌گیرند و معمولا به صورت غلیظ و کنسانتره در بازار موجود هستند. اما مدل‌های آماده به مصرف نیز در بازار وجود دارد. همچنین محلول ضدعفونی کننده ابزار با توجه به کاربردی که دارد به دو دسته متوسط و سطح بالا تقسیم می‌شود. نوع متوسط از ترکیبات آمونیوم و نوع سطح بالا از ترکیبات آلدئیدی درست می‌شود.

محلول ضدعفونی کننده ابزار با تجهیزات و ابزار پزشکی سازگاری داشته و باعث خوردگی آن‌ها نمی‌شود. از این محلول در تمامی مراکز بهداشتی و بیمارستانی استفاده می‌شود و دقت داشته باشید که استریل کردن با ضدعفونی کردن تفاوت دارد. در ضدعفونی کردن تعداد زیادی از میکروب‌ها از بین می‌روند.